Սուրբ Ծնունդ և Աստուածայայտնութիւն

Յունուար 6-ին Հայ Առաքելական եկեղեցին կը նշէ Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդեան ու Աստուածայայտնութեան տօնը, որ Յիսուսի Սուրբ Ծնունդին և մկրտութեան յիշատակումն է: Աստուած մարդացաւ և յայտնուեցաւ մարդոց: Քրիստոսի մկրտութեան ժամանակ Հայր Աստուած կը վկայէ. «Դա է իմ սիրելի Որդին, որն ունի իմ ամբողջ բարեհաճութիւնը» (Մատթ. 3:17, Մարկ. 1:11, Ղուկ. 3:22) և Սուրբ Հոգին աղաւնակերպ կ՚իջնէ Քրիստոսի վրայ: Տեղի կ՚ունենայ երկրորդ աստուածայայտնութիւնը: Այսպիսով, Քրիստոսի Ծննդեան և Մկրտութեան միջոցով հաստատուած երկու աստուածայայտնութիւնները եկեղեցին կը տօնեն միասին` Յունուար 6-ին «Յայտնութիւն» կամ «Աստուածայայտնութիւն» ընդհանուր անուամբ:

Յունուար 6-ի առաւօտեան կը մատուցուի Սուրբ Պատարագ, որմէ յետոյ` կը կատարուի Ջրօրհնէքի կարգ (ըստ աւանդութեան` խաչը ջուր իջեցնելը կը խորհրդանշէ Յիսուսին Հորդանան գետը մտնելը): Պատարագիչը խաչով, ապա միւռոնով կ՚օրհնէ ջուրը և հաւատացեալները այդ ջուրէն տուն կը տանին, որպէս օրհնութիւն ու բուժիչ դեղ հիւանդներու համար: Այնուհետև քահանան կ՚այցելէ հաւատացեալներու տուները` աւետելու Յիսուս Քրիստոսի Ծնունդը: Այստեղէն ալ առաջացեր է Տնօրհնէքի կարգը:

Յիսուսին ծնունդը այսպէս եղաւ: Օգոստոս կայսրին հրամանով կայսրութեան մէջ մարդահամար եղաւ: Իւրաքանչիւր մարդ գնաց իր ծննդավայրը` գրանցուելու: Յովսէփն ալ Սուրբ Կոյս Մարիամին հետ Բեթղեհէմ եկաւ: Երբ Սուրբ Կոյսին յղութեան օրերը լրացան, և ոչ մէկ պանդոկի մէջ գիշերելու տեղ գտնուեցաւ, անոնք ստիպուած քարայրի մը մէջ տեղաւորուեցան, ուր ծնաւ Յիսուսը: Աստծոյ Որդին անփառունակ քարայրի մը` աղքատութեան մէջ ծնաւ, ինչը մեր հոգիներու ճշմարիտ խորհրդանշանն է: Ծննդեան վկաները մօտակայքի հովիւներն էին, որոնց հրեշտակները տեղեկացուցած էին Փրկչին Սուրբ Ծննդեան մասին` երգելով. «Փառք Աստուծոյ՝ բարձունքներու և երկրի վրայ խաղաղութիւն և հաճութիւն՝ մարդոց մէջ»: (Ղուկ. 2:14): Այնուհետև արևելքէն եկան մոգեր, որոնց աստղ մը առաջնորդեր էր, և երկրպագեցին Մանուկին, ընծաներ մատուցեցին ու գացին իրենց երկիրները: